Uszka z barszczem, prezenty pod choinką, pocałunek pod jemiołą, Święty Mikołaj – jak i gdzie to wszystko się zaczęło? To właśnie te drobne, podnoszące na duchu tradycje bożonarodzeniowe, które pielęgnujemy i powtarzamy rok po roku, sprawiają, że okres świąteczny jest tak wyjątkowy. Choć tradycje znacznie ewoluowały lub uległy całkowitej zmianie, część z nich sięga wielu lat wstecz. Skąd się wywodzą?
Czerwień, złoto i zieleń
Tradycje świąteczne nie mogą być bardziej tradycyjne niż ta kolorystyka. Ale dlaczego idziemy w kierunku czerwieni, złota i zieleni, jeśli chcemy stworzyć „tradycyjny” wystrój? Ten świąteczny rytuał ma swoje korzenie w religii: czerwień symbolizuje krew Chrystusa, złoto jest jednym z darów Trzech Króli, a zieleń symbolem życia wiecznego.
Śpiewanie kolęd
Kolędy były kiedyś pieśniami ludowymi śpiewanymi podczas uroczystości przez okrągły rok – i to nie tylko w Boże Narodzenie. Później, w średniowieczu, zostały przyjęte i zaadaptowane przez wiernych, a wiele z tych kolęd nadal stanowi nasze najbardziej ukochane tradycje bożonarodzeniowe. Dziś trudno sobie wyobrazić celebrowanie świąt bez tych nastrojowych piosenek, szczególnie w nowoczesnych aranżacjach topowych artystów.
Choinka
Jodła była tradycyjnie używana przy celebrowaniu świąt zimowych (pogańskich i chrześcijańskich) od tysięcy lat. Poganie używali jej gałązek do ozdabiania domów podczas przesilenia zimowego, gdyż kojarzyła im się ona z nadchodzącą wiosną. Rzymianie wykorzystywali jodły do ozdabiania świątyń podczas święta Saturnalia, które z czasem stało się Bożym Narodzeniem. Pomysły na choinkę stały się popularne w Wielkiej Brytanii, kiedy mąż królowej Wiktorii, książę Albert, przywiózł ją z Niemiec w 1841 roku i umieścił w zamku Windsor. Pozowali przed nią z dziećmi do artykułu w gazecie, a w konsekwencji piękne drzewko świąteczne szybko stało się modne w całym kraju.
Skarpety świąteczne
Św. Mikołaj, patron dzieci, był tak naprawdę żyjącym w IV wieku chrześcijańskim biskupem na terenach dzisiejszej Turcji. Legenda głosi, że chciał pomóc biednej rodzinie, która miała trzy córki, które potrzebowały posagu przed ślubem. Aby dać dobroczynność bez uszczerbku dla ich dumy, w Wigilię Bożego Narodzenia wrzucił złote monety do komina – a monety wpadły do pończochy, która wisiała w kominku, aby wyschnąć.
Jemioła
Ta wytrzymała roślina była czczona przez Druidów za jej zdolność do przetrwania i pozostawania zielonym przez całą zimę. Zbierano ją podczas przesilenia zimowego i używano do celów leczniczych. Skandynawowie kojarzyli jemiołę ze swoją boginią miłości, a Rzymianie postrzegali ją jako symbol pokoju – oba te elementy prawdopodobnie dowiodły do naszych przekonań, że pocałunek pod jemiołą zapewni rok szczęścia.
Kalendarz adwentowy
Adwent jest początkiem okresu Bożego Narodzenia i rozpoczyna się cztery niedziele przed Bożym Narodzeniem. Jednak kalendarze adwentowe, jakie znamy dzisiaj, rozpoczynają się 1 grudnia i odliczają 24 dni do Wigilii. Mówi się, że odliczanie wywodzi się z Niemiec, z początku XIX wieku, kiedy to luteranie wyznaczali kredą dni do Bożego Narodzenia na drzwiach wejściowych. Pierwszy ręcznie robiony kalendarz adwentowy powstał już w 1851 roku.
Święty Mikołaj i Mikołajki
Święty Mikołaj, patron żeglarzy i dzieci, mieszkał w Myrnie (dzisiejsza Turcja) w IV wieku. Jego hojność była legendarna, a po śmierci został ogłoszony świętym i otrzymał własne święto, pierwotnie 6 grudnia. Później doprowadziło to do tego, że związał się z chrześcijańskimi obchodami narodzin Jezusa. W Holandii jego imię ewoluowało do Sinterklaas, a następnie do Świętego Mikołaja, kiedy holenderscy osadnicy w Ameryce przynieśli ze sobą tradycję pozostawiania chodaków do wypełnienia prezentami.
Bombki
W latach osiemdziesiątych XIX wieku niemieckie miasto Lauscha słynęło z przemysłu szklarskiego – produkcji ręcznie odlewanych w ołowiu i ręcznie dmuchanych szklanych kul, które sprzedawano na jarmarkach bożonarodzeniowych. Niemcy pozostawały głównym producentem szklanych bombek aż do czasu, gdy po dwóch wojnach światowych rozwinęła się masowa produkcja w USA.
