Rozstanie współmałżonków wiąże się z koniecznością podziału majątku. Jeśli wspólnie nabyta nieruchomość jest obciążona kredytem hipotecznym, niezbędne jest kontynuowanie jego spłaty. Jak więc postępować w przypadku rozwodu i zobowiązania wobec banku? Poznaj dostępne opcje, z których możesz skorzystać.
Liczba rozwodów zwiększa się każdego roku. W 2023 r. zostało złożone prawie 81 000 wniosków, czyli o 3% więcej niż w 2022 r.
Kredyt hipoteczny a rozwód – najważniejsze informacje
Wiele osób decyduje się skorzystać z kredytów mieszkaniowych, gdyż bardzo często jest to jedyny sposób na sfinansowanie wymarzonej nieruchomości. Są one udzielane zarówno na zakup mieszkania, jak i budowę domu. Zawarcie małżeństwa sprawia, że z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa, chyba że małżonkowie zdecydowali się na zawarcie intercyzy. W praktyce oznacza to, że wszystko, co udało im się nabyć w czasie jego trwania należy do każdego z nich. Przy rozwodzie niezbędny jest więc podział majątku polubownie lub przez sąd.
Co ważne, podmiotem podziału mogą być jedynie aktywa tworzące wspólny majątek. Sąd nie może więc zrobić tego z pasywami, do których zalicza się m.in. zobowiązania wynikające z zaciągnięcia kredytu hipotecznego. Byli współmałżonkowie muszą więc samodzielnie ustalić, kto będzie go spłacał lub co zrobią ze wspólną nieruchomością.
Odpowiedzialność za spłatę kredytu hipotecznego po rozwodzie
W świetle przepisów prawa rozwód nie zmienia niczego jeśli chodzi o kredyt hipoteczny. Nie ma też znaczenia, czy w wyniku podziału majątku nieruchomość stała się wyłączną własnością jednego z byłych współmałżonków. Dla banku bowiem są odpowiedzialni za spłatę kredytu w takim samym stopniu. Są oni tzw. dłużnikami solidarnymi. Co to oznacza? Że w przypadku, gdy jeden z byłych partnerów unika płacenia rat kredytu hipotecznego, bank może je wyegzekwować od drugiego z nich.
Pamiętaj! Ani rozwód, ani podział majątku nie rozwiążą kwestii kredytu hipotecznego. W takim przypadku należy wybrać najlepsze rozwiązanie, które pozwoli uregulować sprawę zobowiązania.
Co zrobić z kredytem po rozwodzie?
Pary, które decydują się na rozwód i mają wspólnie zaciągnięty kredyt hipoteczny, mogą:
-
sprzedać nieruchomość,
-
wynająć nieruchomość,
-
przepisać kredyt na jednego z kredytobiorców,
-
zamienić kredytobiorcę.
Sprzedaż nieruchomości może skutecznie rozwiązać kwestię zadłużenia pozostałego do spłaty. Środki uzyskane z takiej transakcji są bowiem przeznaczane właśnie na ten cel. Jeśli mieszkanie lub dom są droższe niż wartość kredytu pozostałego do spłaty, to byli współmałżonkowie mogą zdecydować, jak podzielą się pieniędzmi. To rozwiązanie jest stosowane głównie w przypadku rozwodów, gdy obie strony mają trudność z dojściem do porozumienia odnośnie do dalszej spłaty kredytu. Dzięki niemu pozbywają się zarówno zobowiązania, jak i nieruchomości, którą wspólnie nabyli.
Innym rozwiązaniem jest wynajem nieruchomości. Środki uzyskane od najemców można przeznaczyć na spłatę comiesięcznych rat kredytu. Taka opcja może być korzystna, jeśli byli współmałżonkowie chcą zachować dom lub mieszkanie np. dla dziecka.
Jeśli nieruchomość ma zostać własnością wyłącznie jednej ze stron i to ona przejmie odpowiedzialność za spłatę zobowiązania, niezbędna jest cesja kredytu. Wymaga ona złożenia do banku stosownego wniosku wraz z załącznikami, w tym m.in. dokumentami pozwalającymi obliczyć zdolność kredytową. Jeśli będzie ona wystarczająca, to bank zgodzi się na cesję. W takim przypadku niezbędne jest podpisanie aneksu do umowy kredytu.
Pamiętaj! Cesja zobowiązania zaciągniętego pod zastaw nieruchomości jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy drugi kredytobiorca ma odpowiednią zdolność kredytową. W przeciwnym razie bank wyda odmowną decyzję.
Co zrobić, jeśli instytucja finansowa udzielająca finansowania nie zgodzi się na cesję na jednego ze współmałżonków? Rozwiązaniem może być wymiana kredytobiorcy. Polega ono na przejęciu odpowiedzialności za zobowiązanie przez inną osobę, najczęściej z bliskiej rodziny, która ma zdolność kredytową na odpowiednim poziomie. W ten sposób były współmałżonek nie jest już odpowiedzialny za spłatę zobowiązania.
Spłata kredytu bez cesji – czy to możliwe?
Jeśli nie jest możliwe dokonanie cesji kredytu czy też wymiana kredytobiorcy, można zdecydować się na zawarcie porozumienia ustalającego, że małżonek, który przejął nieruchomość w ramach podziału majątku, zobowiąże się do samodzielnej spłaty kredytu. Jednocześnie zwalnia drugą ze stron ze zobowiązania bez przeprowadzania procedury przeniesienia pożyczki. Zapis może zawierać umowa podpisywana u notariusza przy dobrowolnym podziale majątku lub ugoda przed sądem. W takim przypadku nadal istnieje solidarne zobowiązanie wobec banku, który może żądać spłaty rat od obojga byłych współmałżonków. Aby zabezpieczyć się przed niewypłacalnością drugiej ze stron, która przejęła na siebie odpowiedzialność, można zastosować np. zastaw zwykły lub rejestrowy.
Przy rozwodzie kwestie związane ze wspólnie zaciągniętymi kredytami należą do byłych współmałżonków. Sąd bowiem podczas podziału majątku nie wyznacza strony, która będzie odpowiedzialna za spłatę. Jednym z dostępnych rozwiązań jest cesja kredytu na byłego męża lub żonę.
